Οι ιδιότητες του άνηθου
Τα συστατικά του βοτάνου είναι αιθέριο έλαιο με καρβόνη, σταθερό έλαιο (σπόροι), φυτικές κόλλες και δεψικές ύλες, ρητίνη, βιταμίνη C, άφθονο κάλιο, ασβέστιο, φωσφόρο και μαγνήσιο. Ειδικότερα οι καρποί του Άνηθου περιέχουν 2,5-4% αιθέριο έλαιο, 10-20% φυτικό έλαιο, πρωτεΐνες, αμίνες, μπεργκαπτένη, ουμπελιπρενίνη, σκοπολετίνη, εσκουλετίνη, ουμπελιφερόνη, κοφείνη, χλωρογενικό οξύ κ.ά. Είναι ένα δριμύ δροσιστικό, αρωματικό χόρτο, που ηρεμεί και καταπραΰνει το πεπτικό σύστημα (διεγερτικό της πέψης), ελέγχει τις μολύνσεις και έχει διουρητική δράση. Χάρη στο περιεχόμενο σε αιθέριο έλαιο το σκεύασμα έχει σπασμολυτική δράση, αντιφυσώδη και αντιεμετική δράση. Ανακουφίζει το στομάχι, ιδιαίτερα στις στομαχικές διαταραχές των παιδιών και όταν το προσθέτουμε ωμό στο φαγητό καταπολεμά τη δυσπεψία. Διεγείρει την όρεξη και είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στον λόξιγκα και την αεροφαγία. Οι σπόροι του είναι χρήσιμοι στην κακοσμία του στόματος και το αφέψημα τους είναι καλό αντιβηχικό και καταπραϋντικό του στομάχου και των εντέρων. Στο παρελθόν οι μητέρες έτριβαν τα στήθη τους με χυμό άνηθου, προκειμένου τα βρέφη να κοιμηθούν μετά τον θηλασμό. Επίσης, το αφέψημά του καταπολεμά τους κολικούς των μωρών. Προσοχή, όμως, στην κατανάλωση του άνηθου από τις εγκύους, καθώς είναι πιθανό να προκαλέσει αποβολή. Ο άνηθος έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, είναι διουρητικός και καταπολεμά την αϋπνία, όπως και την κακοσμία του στόματος. Αυξάνει τη ροή του γάλακτος στις μητέρες που θηλάζουν. Η λαϊκή ιατρική χρησιμοποιεί το σκεύασμα για την θεραπεία των ασθενειών του συκωτιού, αεροφαγία και αιμορροΐδες.
1) Βοηθά στις στομαχικές διαταραχές
2) Καταπολεμά την δυσπεψία
3) Ρυθμίζει την δυσμηνόρροια
4) Είναι σπασμολυτικό και ηρεμιστικό
5) Βοηθά στον λόξυγκα στην αεροφαγία και στους νευρικούς εμέτους
6) Καλό για την αϋπνία και την κολίτιδα
Συντήρηση και διατήρηση
Τα περισσότερα λαχανικά της οικογένειας Apiaceae, λόγω των λεπτών και πτεροσχιδών φύλλων, παρουσιάζουν γρήγορη μάρανση μετά τη συγκομιδή. Ακόμα και σε συνθήκες χαμηλής θερμοκρασίας και υψηλής σχετικής υγρασίας, η μετασυλλεκτική διάρκεια ζωής τους δεν ξεπερνά τις 10-14 ημέρες. Για να διατηρήσει την ποιότητά του ο άνηθος, μπορεί, να συσκευαστεί σε σακούλες πολυαιθυλενίου και να αποθηκευτεί στους 6-12ºC ή ψιλοκομμένος στην κατάψυξη. Επίσης, ο άνηθος μπορεί, να ξηρανθεί στους 80ºC αρχικά και σταδιακά στους 40ºC. Το αποξηραμένο προϊόν θα πρέπει, να έχει μέγιστη περιεκτικότητα σε νερό και τέφρα 8% και 6% αντίστοιχα. Τα φύλλα μαραίνονται πολύ γρήγορα αφού συγκομισθούν, αλλά η γεύση και η ποιότητα μπορεί να διατηρηθεί εάν γίνουν οι σωστοί μετασυλλεκτικοί χειρισμοί. Αμέσως μετά την συγκομιδή τα φύλλα ψεκάζονται με νερό, στη συνέχεια τυλίγονται με απορροφητικό χαρτί και συσκευάζονται σε πλαστικές σακούλες στο ψυγείο, όπου η σχετική υγρασία κατά την αποθήκευση πρέπει να κυμαίνεται στο 90 έως 100%.
Το μειονέκτημα με την διατήρηση στην ψύξη είναι ότι ο άνηθος παράγει αιθυλένιο και παρουσιάζει μεγάλη ευαισθησία όταν εκτεθεί σε αυτό με συμπτώματα το κιτρίνισμα των φύλλων και την έντονη μυρωδιά αιθανόλης. Ένας άλλος τρόπος διατήρησης των ελασμάτων για έως και δυο μήνες είναι να τοποθετηθούν στη κατάψυξη αλλά αποκτούν σκούρο χρώμα μετά την απόψυξη. Στο εμπόριο ο άνηθος πωλείται συνήθως σε μικρά ματσάκια τα οποία τοποθετούνται στο ψυγείο. Το διάστημα διατήρησης με τη συγκεκριμένη μέθοδο είναι περίπου 1.5 εβδομάδα, το οποίο μπορεί να επιμηκυνθεί αν τοποθετηθούν σε ποτήρι το οποίο περιέχει μικρή ποσότητα νερού και στη κορυφή τους τοποθετείται μια σακούλα ανάποδα προς το ποτήρι.
Η ξήρανση των φύλλων γίνεται αφού τυλιχτούν με πανί, σε σκοτεινό, ζεστό, καλά αεριζόμενο χώρο ή μπορούν να ξηραθούν στον φούρνο μικροκυμάτων. Ωστόσο ο ξηρός άνηθος διατηρεί μόνο μερική από τη γεύση του. Όσον αφορά τους σπόρους, αφού συγκομισθούν, μπορούν να διατηρηθούν φρέσκοι εάν τοποθετηθούν σε σκοτεινό, δροσερό και ξηρό χώρο, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν μέσα στους επόμενους 6 μήνες αλλιώς θα αλλοιωθεί σε μεγάλο βαθμό η γεύση τους. Η ξήρανση των σπόρων είναι δυνατόν να γίνει με την τοποθέτηση τους σε μια μεγάλη χάρτινη σακούλα και αφήνοντάς τους σε ζεστό μέρος μέχρι να στεγνώσουν. Όταν χάσουν την υγρασία τους, τρίβονται οι σπόροι έτσι ώστε να απομακρυνθεί ο φλοιός τους και αποθηκεύονται σε ένα αεροστεγές δοχείο. Προτείνεται ο σπόρος να χρησιμοποιηθεί σε διάστημα δυο χρόνων από την αποθήκευση.
